Si Pablo at ang mga Taga-Efeso
Aralin 1, 3rd Quarter Hunyo 24-30, 2023.
Ibahagi ang Liksyong ito
Sabbath ng hapon - Hunyo 24
Memory Text:
“Na ipinakikilala niya sa atin ang hiwaga ng kaniyang kalooban, ayon sa kaniyang minagaling na ipinasiya niya sa kaniya rin. Sa pagiging katiwala sa kaganapan ng mga panahon, upang tipunin ang lahat ng mga bagay kay Cristo, ang mga bagay na nangasa sangkalangitan, at ang mga bagay na nangasa ibabaw ng lupa; sa kaniya, sinasabi ko.” KJV — Efeso 1:9,10
"Mayroong isang seryoso at solemne na gawain na dapat gawin sa panahong ito. Sa lahat ng lugar ang pamantayan ay dapat na itaas. Ipinakilala ng Diyos sa atin ang hiwaga ng kaniyang kalooban, ayon sa kaniyang minagaling na ipinasiya niya sa kaniya rin. Sa pagiging katiwala sa kaganapan ng mga panahon, upang tipunin ang lahat ng mga bagay kay Cristo, ang mga bagay na nangasa sangkalangitan, at ang mga bagay na nangasa ibabaw ng lupa; sa kaniya, sinasabi ko, Tayo rin naman sa kaniya ay ginawang mana, na itinalaga na niya tayo nang una pa ayon sa pasiya niyaong gumagawa ng lahat ng mga bagay ayon sa pasiya ng kaniyang kalooban; Upang tayo'y maging kapurihan ng kaniyang kaluwalhatian, tayong nagsiasa nang una kay Cristo: Na sa kaniya'y kayo rin naman, pagkarinig ng aral ng katotohanan.” [mga talata 9–13 ]. Ang salita ng katotohanan, ang katotohanan ng Bibliya, ang presenteng katotohanan ay dapat ihayag nang may kahinahunan at katinuan, sapagkat sa pagpapakita ng Espiritu, ang mga anghel ng Diyos ay gumagawa ng mga impresyon sa kaisipan. Ang evangelio ng inyong kaligtasan, na sa kaniya rin naman, mula nang kayo'y magsisampalataya, ay kayo'y tinatakan ng Espiritu Santo, na ipinangako. 21MR 51.3
“Ano ang tatak ng buhay na Diyos, na ilalagay sa noo ng Kanyang bayan? Ito ay isang marka na mababasa ng mga anghel, ngunit hindi ng mga mata ng tao; sapagkat ang mapangwasak na anghel ay dapat makita ang tanda ng kaligtasan na ito…” 21MR 52.1
Linggo, Hunyo 25
Si Pablo, Ang Ebanghelista sa Efeso
Ano ang ginawa ni Pablo sa kanyang unang pagdalaw sa Efeso, sa pagtatapos ng kanyang ikalawang paglalakbay bilang misyonero? (Mga Gawa 18:18–21).
“ Noong panahon ng mga apostol ang kanlurang bahagi ng Asia Minor ay kilala bilang Romanong lalawigan ng Asia. Ang Efeso, ang kabisera, ay isang mahusay na sentro ng komersiyo. Ang daungan nito ay punung-puno ng pagpapadala, at ang mga lansangan nito ay dinadagsa ng mga tao mula sa bawat bansa. Tulad ng Corinto, nakita ito bilang isang magandang bukirin para sa gawaing misyonero. AA 281.2
“Ang mga Hudyo, na ngayon ay malawak na nakakalat sa lahat ng sibilisadong lupain, ay umaasa sa pagdating ng Mesiyas. Nang si Juan Bautista ay nangangaral, marami, na sa kanilang mga pagbisita sa Jerusalem sa taunang mga kapistahan, ay pumunta sa pampang ng Jordan upang makinig sa kanya. Doon ay narinig nila si Jesus na ipinahayag bilang ang Ipinangako, at dinala nila ang balita sa lahat ng bahagi ng mundo. Sa gayon ay naihanda ng may Probidensya ang daan para sa mga gawain ng mga alagad.” AA 281.3
Anong kakaibang pangyayari ang nagdulot sa malawakang paggalang sa “Panginoong Jesus” sa Efeso? Mga Gawa 19:13–20
“Si apostol Pablo, sa kanyang mga gawa sa Efeso, ay binigyan ng mga natatanging tanda ng banal na pabor. Ang kapangyarihan ng Diyos ay sumama sa kanyang mga gawa at pagsisikap, at marami ang gumaling sa kanilang mga pisikal na karamdaman. “At gumawa ang Dios ng mga tanging himala sa pamamagitan ng mga kamay ni Pablo: Ano pa't ang mga panyo o mga tapi na mapadaiti sa kaniyang katawan ay dinadala sa mga may-sakit, at nawawala sa kanila ang mga sakit, at nangagsisilabas ang masasamang espiritu." Ang mga pagpapakitang ito ng supernatural na kapangyarihan ay higit na makapangyarihan kaysa sa lahat na nasaksihan noon sa Efeso, at may ganoong katangian na hindi ito magagawang tularan ng kasanayan ng mga enkantador o mangkukulam. Habang ang mga himalang ito ay ginawa sa pangalan ni Jesus ng Nazareth, ang mga tao ay nagkaroon ng pagkakataon na makita na ang Diyos ng langit ay mas makapangyarihan kaysa sa mga salamangkero na sumasamba sa diyos na si Diana. Kaya itinaas ng Panginoon ang Kanyang lingkod, maging sa harap ng mga sumasamba sa diyus-diyosan mismo, na higit sa pinakamakapangyarihan at pinapaboran na mga salamangkero. AA 286.4
“Ngunit ang Isa na kung saan ang lahat ng espiritu ng kasamaan ay nasasakupan at nagbigay sa Kanyang mga lingkod ng awtoridad laban sa kanila, ay malapit nang magdulot ng higit pang kahihiyan at pagkatalo sa mga humamak at lumapastangan sa Kanyang banal na pangalan. Ang pangkukulam ay ipinagbabawal ng batas ni Moses, na may parusang kamatayan, ngunit paminsan-minsan ay lihim pa din itong ginagawa ng mga apostatang Hudyo. Sa panahon ng pagdalaw ni Pablo sa Efeso, mayroong sa lunsod na “ilan sa mga Judiong pagalagala na nagsisipagpalayas ng masasamang espiritu,” na, nang makita ang mga kababalaghan na ginawa niya, “ ay nagsipangahas na sambitlain ang pangalan ng Panginoong Jesus sa mga may masasamang espiritu .” Isang pagtatangka ang ginawa ng “pitong anak na lalake ang isang Esceva na Judio, isang pangulong saserdote, na nagsisigawa nito.” Nang matagpuan nila ang isang lalaking inaalihan ng demonyo, sinabi nila sa kanya, “Ipinamamanhik ko sa inyo sa pamamagitan ni Jesus na siyang ipinangangaral ni Pablo.” At sumagot ang masamang espiritu at sa kanila'y sinabi, Nakikilala ko si Jesus, at nakikilala ko si Pablo; datapuwa't sino-sino kayo? At ang taong kinaroroonan ng masamang espiritu ay lumukso sa kanila, at sila'y kaniyang natalo, at nadaig sila, ano pa't nagsitakas sila sa bahay na yaon na mga hubo't hubad at mga sugatan." AA 287.1
“Sa gayo'y ibinigay ang napakatibay na patunay ng kabanalan ng pangalan ni Cristo, at ang panganib na matatamo ng sinuman na tumawag dito nang walang pananampalataya sa kabanalan ng misyon ng Tagapagligtas. " at sinidlan silang lahat ng takot, at pinadakila ang pangalan ng Panginoong Jesus." AA 288.1
"Ang mga katotohanan na dati ay itinago ay nahayag na ngayon. Sa pagtanggap ng Kristiyanismo, ang ilan sa mga mananampalataya ay hindi pa ganap na tinatalikuran ang kanilang mga pamahiin. Sa ilang pagkakataon ay ipinagpapatuloy pa rin nila ang pagsasagawa ng mga mahikang ito. Ngayon, naging kumbinsido sila sa kanilang pagkakamali, “Marami rin naman sa mga nagsisampalataya na ang nagsidating, na ipinahahayag at isinasaysay ang kanilang mga gawain.” Maging sa ilan sa mga mangkukulam ay naabot ng mabuting gawa na ito; at At hindi kakaunti sa mga nagsisigamit ng mga kabihasnang mahika ay nagsipagtipon ng kanilang mga aklat, at pinagsusunog sa paningin ng lahat; at kanilang binilang ang halaga niyaon, at nasumpungang may limampung libong putol na pilak. Sa gayo'y lumagong totoo ang salita ng Panginoon at nanaig.” AA 288.2
“ Sa pamamagitan ng pagpapakitang ito ng kapangyarihan ni Cristo, isang makapangyarihang tagumpay para sa Kristiyanismo ang natamo sa mismong lugar na nalalaganapan ng mga pamahiin. Ang impluwensya ng nangyari ay higit na laganap kaysa sa napagtanto ni Pablo. Mula sa Efeso ang balita ay malawak na ipinakalat, at isang malakas na puwersa ang ibinigay sa layunin ni Cristo. Nang matapos ng apostol ang kaniyang gawain, ang mga eksenang ito ay nabuhay sa alaala ng mga tao at naging paraan para mahikayat ang mga nagbalik-loob sa ebanghelyo.” AA 289.1
Lunes , Hunyo 26
Ang Kaguluhan sa Dulaan
Basahin ang Mga Gawa 19:21–20:1. Anong mga aral ang makukuha natin sa kwentong ito?
"Sinabi ni Demetrius, “may panganib na mawalang kapurihan ang hanapbuhay nating ito.” Ang mga salitang ito ay naghayag ng tunay na dahilan ng kaguluhan sa Efeso, at gayundin ang dahilan ng karamihan ng pag-uusig na sumunod sa mga apostol sa kanilang gawain. Nakita ni Demetrius at ng kanyang mga kapwa manggagawa na sa pamamagitan ng pagtuturo at pagpapalaganap ng ebanghelyo ay nanganganib ang kanilang hanapbuhay na paggawa ng imahe. Ang kita ng mga paganong pari at artisan ay nakataya, at sa kadahilanang ito ay nagbangon sila ng pinakamapait na pagsalungat laban kay Pablo. AA 295.1
“Ang desisyon ng tagapagtala at ng iba pang may mga marangal na katungkulan sa lungsod ay naglagay kay Pablo sa harap ng mga tao bilang isang inosente sa anumang gawaing labag sa batas. Ito ay isa pang tagumpay ng Kristiyanismo laban sa kamalian at pamahiin. Ang Diyos ay nagbangon ng isang dakilang mahistrado upang ipagtanggol ang Kanyang alagad at pigilin ang magulong pulutong. Ang puso ni Pablo ay napuno ng pasasalamat sa Diyos na ang kanyang buhay ay naingatan at ang Kristiyanismo ay hindi nasiraan ng puri ng kaguluhan sa Efeso.” AA 295.2
Sa pagtatapos ng kanyang ikatlong paglalakbay bilang misyonero, nakipagpulong si Pablo sa mga matatanda ng simbahan sa Efeso. Paano mo ibubuod ang mga alalahanin ni Pablo? Tingnan ang Mga Gawa 20:17–38.
“Habang ang mga manlalakbay ay naglalayag patimog mula sa Ason, nalampasan nila ang lunsod ng Efeso, na pinangyarihan ng mga gawain ng alagad. Lubos na ninais ni Pablo na bisitahin ang simbahan doon, dahil mayroon siyang mahalagang tagubilin at payo na ibibigay sa kanila. Ngunit sa pagsasaalang-alang ay nagpasiya siyang magmadali, sapagkat ninanais niya, “upang kung maaari ay dumating sa Jerusalem sa araw ng Pentecostes.” Sa pagdating sa Mileto, gayunpaman, mga tatlumpung milya mula sa Efeso, nalaman niya na posibleng makipagusap sa simbahan bago lumayag ang barko. Kaya't kaagad siyang nagpadala ng mensahe sa matatanda, at hinimok silang magmadali tungo sa Mileto, upang makita niya sila bago magpatuloy sa kanyang paglalakbay. AA 392.1
“Bilang pagtugon sa kanyang tawag sila ay dumating, at siya ay nagsalita sa kanila nang malakas at nakakaantig na mga salita ng payo at pamamaalam. Sinabi niya sa kanila, Nalalaman ninyo, na mula nang unang araw na ako'y tumungtong sa Asia, kung paano ang pakikisama ko sa inyo sa buong panahon, Na ako'y naglilingkod sa Panginoon ng buong pagpapakumbaba ng isip, at ng mga luha, at ng mga pagsubok na dumating sa akin dahil sa mga pagbakay ng mga Judio; Kung paanong hindi ko ikinait na ipahayag sa inyo ang anomang bagay na pakikinabangan, at hayag na itinuro sa inyo, at sa mga bahay-bahay, Na sinasaksihan ko sa mga Judio at gayon din sa mga Griego ang pagsisisi sa Dios, at ang pananampalataya sa ating Panginoong Jesucristo.
“ Hindi sinadya ni Pablo na magbigay ng patotoong ito; ngunit, habang siya ay nagsasalita, ang Espiritu ng Inspirasyon ay dumating sa kanya, na nagpapatunay sa kanyang pangamba na ito na ang kanyang huling pagkikita sa kanyang mga kapatid sa Efeso.” AA 393.3
“Ang mga panganib na sasakop sa simbahan sa Efeso ay ipinahayag sa apostol. Aking talastas na pagalis ko ay magsisipasok sa inyo ang mga ganid na lobo, na hindi mangagpapatawad sa kawan; At magsisilitaw sa mga kasamahan din ninyo ang mga taong mangagsasalita ng mga bagay na masasama, upang mangagdala ng mga alagad sa kanilang hulihan.Nanginig si Pablo para sa simbahan, sa pagtingin sa hinaharap, nakita niya ang mga pag-atake na dapat niyang pagdusahan mula sa panlabas at panloob na mga kaaway. Sa taimtim na kataimtiman ay inutusan niya ang kanyang mga kapatid na bantayang maingat ang kanilang mga sagradong pananampalataya. Bilang isang halimbawa ay itinuro niya sa kanila ang sarili niyang walang pagod na paggawa sa gitna nila: “Kaya nga kayo'y mangagpuyat, na alalahaning sa loob ng tatlong taon ay hindi ako naglikat sa gabi at araw ng paalaala sa bawa't isa na may pagluha.” AA 395.1
Martes, Hunyo 27
Pagdinig sa Sulat sa mga Taga-Efeso
“Basahin, bilang may kaugnayan sa mensahe sa simbahan sa Efeso, ang sulat ni Pablo sa mga taga-Efeso. Malaki ang naging gawain ni Pablo para sa simbahan sa Efeso… [ Efeso 1:1-8 .] 18LtMs, Lt 125, 1903, par. 5
“Ang mga unang kabanata ng sulat na ito ay mga salita ng papuri. Markahan ang umaagos na pag-ibig ng apostol sa mga salita…[ Efeso 3:7-21 .] 18LtMs, Lt 125, 1903, par. 6
“Napakahalaga ng panalanging inialay alang-alang sa mga taga-Efeso! Gaano kalaki at kabuo ang pampatibay-loob na ibinigay sa kanila! 18LtMs, Lt 125, 1903, par. 7
“Ang ikaapat na kabanata ay naglalaman ng mga babala na nagpapakita sa atin ng mga kakaibang pribilehiyo at panganib sa simbahan sa Efeso. 18LtMs, Lt 125, 1903, par. 8
“Ang ebanghelyo ni Cristo ay idinisenyo upang akayin ang lahat na maniwala at magsabuhay ng katotohanan. Ang Kristiyano ay handang isakripisyo ang lahat para sa Kanyang Guro. Hindi siya nabubuhay para sa sarili niya. Mula sa krus ng Kalbaryo ay lumabas na ang hatol, Siya na nabubuhay sa sarili ay hindi isang Kristiyano. Ang bawat tunay na tumatanggap kay Cristo ay makikipagtulungan kay Cristo. Susundin niya ang halimbawa ng Tagapagligtas; sapagkat siya ay nilikhang muli sa Kanya. 18LtMs, Lt 125, 1903, par. 9
“Sa bawat tao ay may pag-aangkin ang Panginoon. Hindi pagmamay-ari ng tao ang kaniyang sarili. Ang bawat kapangyarihan ng kanyang pagkatao, bawat sandali ng kanyang panahon, ay binili ng isang halaga, ng mahalagang dugo ng bugtong na Anak ng Diyos. 18LtMs, Lt 125, 1903, par. 10
“At kaya sumulat si Pablo sa mga taga-Efeso…[ Verses 1-6 .] 18LtMs, Lt 125, 1903, par. 11
Sinalita ni Pablo ang kanyang pagiging bilanggo ni Cristo Jesus. Ngunit hindi siya bilanggo dahil sa pagtataksil. Wala siyang ginawang krimen. Hindi siya isang makasalanan. Siya ay nagdurusa para sa katatagan ng kanyang pananampalataya. Bakit kung gayon, siya o ang kanyang mga kapatid ay mahihiya sa kanyang mga gapos? 18LtMs, Lt 125, 1903, par. 12
“Iniharap ni Pablo sa mga taga-Efeso ang magagandang pribilehiyong ipinagkaloob sa kanila. Nanawagan siya sa kanila na alalahanin ang ginawa ng Diyos para sa kanila. Sinabi niya sa kanila ang bunga na kanilang ibubunga sa pamamagitan ng pagpapanatili ng pagkakaisa, “Ng buong kapakumbabaan at kaamuan, na may pagpapahinuhod, na mangagbatahan kayo-kayo sa pagibig.” [ Mga talata 2, 3. ] Ang kanilang mga salita at gawa ay dapat maging katibayan ng presensya ng biyaya ni Cristo sa kanilang mga puso. 18LtMs, Lt 125, 1903, par. 13
“Markahan ang diin na ibinigay ni Pablo sa pagkakaisa. “Na pagsakitan ninyong ingatan ang pakikipagkaisa sa Espiritu sa tali ng kapayapaan,” sabi niya. [ Talata 3 .] Ang isang tao ay hindi maaaring mamuhay nang may pagkakaisa sa kanyang kapwa tao nang walang mahigpit na pagsisikap sa kanyang bahagi. Dapat siyang gumawa ng walang pagod na pagsisikap na kontrolin ang kanyang masamang disposisyon. Dapat niyang pakinggan ang mga salita ng dakilang Guro na ipinadala mula sa Diyos, na nag-alay ng Kanyang sariling buhay upang gawing posible para sa bayan ang mamuhay bilang Kristiyano, at ang bawat mananampalataya ay makagawa sa kanyang lugar, ang mga kaloob ng isa ay nakikihalo sa mga kaloob ng iba, at walang tao maghihiwalay upang humatol at pumuna.” 18LtMs, Lt 125, 1903, par. 14
Miyerkules , Hunyo 28
Ang Mga Taga-Efeso sa Panahon Nito
Paano sinimulan at tinapos ni Pablo ang kanyang liham sa mga mananampalataya sa Efeso? Ano ang matututuhan natin tungkol sa kanyang pinakamalalim na hangarin para sa kanila? Tingnan ang Eph. 1:1, 2; Eph. 6:21–24.
“ Basahin, bilang may kaugnayan sa mensahe sa simbahan sa Efeso, ang sulat ni Pablo sa mga taga-Efeso. Malaki ang naging gawain ni Pablo para sa simbahan sa Efeso. “Si Pablo, na apostol ni Cristo Jesus sa pamamagitan ng kalooban ng Dios, sa mga banal na nangasa Efeso, at sa mga tapat kay Cristo Jesus. ..” [ Efeso 1:1-8 .] 18LtMs, Lt 125, 1903, par. 5
“Ang mga unang kabanata ng sulat na ito ay mga salita ng papuri…” 18LtMs, Lt 125, 1903, par.
“Ang ikaapat na kabanata ay naglalaman ng mga babala na nagpapakita sa atin ng kakaibang mga pribilehiyo at panganib ng simbahan sa Efeso.” 18LtMs, Lt 125, 1903, par. 8
Paano nag-alala si Pablo tungkol sa magiging epekto ng kanyang pagkabilanggo sa mga mananampalataya sa Efeso? Tingnan ang Eph. 3:13.
“Markahan ang umaagos na pag-ibig ng apostol sa mga salita: “…Kaya nga ipinamamanhik ko na huwag kayong manglupaypay sa mga kapighatian ko dahil sa inyo, na pawang kapurihan ninyo.. Dahil dito ay iniluluhod ko ang aking mga tuhod sa Ama Na sa kaniya'y kumukuha ng pangalan ang bawa't sangbahayan sa langit at sa lupa, Upang sa inyo'y ipagkaloob niya, ayon sa mga kayamanan ng kaniyang kaluwalhatian, na kayo'y palakasin ng kapangyarihan sa pamamagitan ng kaniyang Espiritu sa pagkataong loob; Na si Cristo ay manahan sa inyong mga puso sa pamamagitan ng pananampalataya; upang kung kayo'y magugat at magtumibay sa pagibig. Ay lumakas upang matalastas pati ng lahat ng mga banal kung ano ang luwang at ang haba at ang taas at lalim, At makilala ang pagibig ni Cristo na di masayod ng kaalaman, upang kayo'y mangapuspos hanggang sa buong kapuspusan ng Dios....” [ Efeso 3:13-21 .]” 18LtMs, Lt 125, 1903, par. 6
Huwebes , Hunyo 29
Mga Taga-Efeso: Isang Liham na Puno ni Cristo
Paano ipinahayag ni Pablo ang tema ng kanyang liham? Eph. 1:9, 10.
“Sa unang kabanata ng Efeso, simula sa Talata 2, mababasa natin: “Sumainyo nawa ang biyaya at kapayapaang mula sa Dios na ating Ama at sa Panginoong Jesucristo. Purihin nawa ang Dios at Ama ng ating Panginoong Jesucristo, na siyang nagpala sa atin ng bawa't pagpapalang ukol sa espiritu sa sangkalangitan kay Cristo: Ayon sa pagkapili niya sa atin sa kaniya bago itinatag ang sanglibutan, upang tayo'y maging mga banal at mga walang dungis sa harapan niya sa pagibig: Na tayo'y itinalaga niya nang una pa sa pagkukupkop na tulad sa mga anak sa pamamagitan ni Jesucristo sa ganang kaniya, ayon sa minagaling ng kaniyang kalooban, Sa ikapupuri ng kaluwalhatian ng kaniyang biyaya, na sa atin ay ipinagkaloob na masagana sa Minamahal: Na sa kaniya'y mayroon tayo ng ating katubusan sa pamamagitan ng kaniyang dugo, na kapatawaran ng ating mga kasalanan, ayon sa mga kayamanan ng kaniyang biyaya, Na pinasagana niya sa atin, sa buong karunungan at katalinuhan, Na ipinakikilala niya sa atin ang hiwaga ng kaniyang kalooban, ayon sa kaniyang minagaling na ipinasiya niya sa kaniya rin.”Pag-aralan ang kabuuan ng kabanatang ito, at unawain ang mga katiyakang paulit-ulit na ibinibigay para sa iyong pagtanggap. LLM 544.3
“Ang kawalan ng pananampalataya sa kapangyarihan ng Diyos ang umaakay sa ating mga manggagamot na umasa nang husto sa bisig ng batas, at lubos na magtiwala sa impluwensya ng makamundong kapangyarihan. Ang tunay na nagbalik-loob na lalaki at babae na mag-aaral ng mga salitang ito ng inspirasyong binigkas ni apostol Pablo ay maaaring matutong angkinin sa buong lalim at kabuuan ang mga banal na pangako na ito. LLM 544.4
“Inatasan akong iharap ang mga Banal na Kasulatan na ito sa ating bayan, upang maunawaan nila na yaong mga hindi naniniwala sa salita ng Diyos ay hindi maaaring maghayag sa mga nagnanais na maging katanggap-tanggap na mga medikal na misyonero ,ang paraan kung saan sila ay magiging pinakamatagumpay. Si Cristo ang pinakadakilang Manggagamot na nakilala sa mundo; Ang kanyang puso ay naantig sa kaabahan ng tao. Mayroon Siyang gawain para sa mga taong hindi umaasa sa makamundong kapangyarihan.” LLM 545.1
Biyernes, Hunyo 30
Karagdagang Pag-aaral
Ang dahilan kung bakit ang mga mambabasa ni Pablo ay madalas na nahihirapan sa pag-unawa sa kanyang mga sulat ay dahil binabasa nila ang mga ito bilang mga aklat sa halip na mga sulat. Samakatuwid, ang lahat ng makakaunawa sa mga ito ngayon, ay dapat isaalang-alang ang katotohanan na isinulat niya ang mga ito sa mga grupo na dati niyang kakilala at mayroong pakikipagsulatan, kung saan ang mga problema at katanungan ay dati na niyang nalalaman. Naaayon dito ang kaniyang isinulat sa kanila, kaya alam niya kung ano ang sasabihin sa kanila, at naunawaan nilang mabuti ang ibig niyang sabihin. Dahil dito, kung nais nating maunawaan ang kanyang mga liham, kailangan muna nating malaman ang mga kundisyon na tumawag sa mga sulat. Upang magawa ito, kailangang pag-aralan ang bawat liham, at magsikap na alamin kung ano ang mga problema ng mga tagatanggap ng sulat na sinusubukan niyang lutasin. Kung hindi, maaari lamang magkaroon ng kalituhan kung ano ang sinasabi ni Pablo. Basahin ang mga ito sa ganitong paraan, at matutuklasan mo na ang mga ito ay hindi mahirap unawain gaya ng iyong inaakala.